Na rynku surowców mamy pat. Przemysł z Polski się zwija ze względu na ceny gazu. Użytkownik indywidualny widzi rosnące koszty tego nośnika energii. Z rezerw unijnych nadal ubywa tego cennego surowca. To tylko niektóre powody, dla których ceny gazu są tak wysokie. Jak to wygląda z perspektywy krótkiego i długiego okresu? W tej analizie dowiesz się wszystkiego, co najważniejsze w kwestii cen gazu.
Co składa się na cenę gazu?
Zanim przejdę do właściwej analizy powodów wysokości kosztów gazu, chcę przyjrzeć się składnikom rachunku za ten surowiec.
Co składa się na koszty gazu dla użytkownika?
- Cena za paliwo gazowe
- Opłaty
- Abonament
O każdym z tych składników opowiem oddzielnie.
Cena za zużyty gaz (paliwo gazowe)
W odróżnieniu od prądu, o którym pisałem w artykule: dlaczego ceny prądu są tak wysokie, gaz przelicza się ze zużytego m3 na kWh.
Analogicznie, tak jak w przypadku energii elektrycznej masz prawo do zmiany sprzedawcy gazu. Na chwilę obecną świadomość odbiorców w tym zakresie jest niewielka, co dobrze obrazują cykliczne raporty prezentowane przez Urząd Regulacji Energetyki. W 2023 roku na zmianę sprzedawcy w zakresie paliwa gazowego zdecydowało się zaledwie 6 tys. odbiorców, co jest marginalnym promilem w stosunku do firm posiadających przyłącza gazowe.
Stawka za 1 kWh w 2024 roku kształtowała się w przybliżeniu od 0,32 zł do 0,49 zł brutto.
Opłaty dystrybucyjne
Dzielimy je na:
- opłatę dystrybucyjną stałą,
- opłatę dystrybucyjną zmienną.
Stała opłata dystrybucyjna obejmuje koszty związane z konserwacją, monitorowaniem i remontami sieci gazowniczej. Opłata ta jest przekazywana do Operatora Systemu Dystrybucyjnego Gazu. W Polsce największym OSD gazu jest Polska Spółka Gazownictwa.
Natomiast opłata dystrybucyjna zmienna zależna jest od takich czynników, jak:
- Twoje zużycie,
- jakość surowca,
- regionu, w którym pobierasz gaz.
Niewiele osób jest świadomych, iż w zakresie przedsiębiorców posiadających zawarte umowy na dostarczanie paliwa gazowego, poza zmianą sprzedawcy gazu, istnieje również możliwość zmiany parametrów dostaw tego paliwa, co znacząco może wpłynąć na redukcję rachunków za gaz. Mogę Ci w tym pomóc!
Abonament
Jest to stała opłata, która zależy od grupy taryfowej.
Jakie są powody, dla których ceny gazu są wysokie?
To, co kształtuje ceny gazu, nie da się zamknąć w krótkiej analizie. Tutaj muszę wziąć pod uwagę czynniki zarówno długo- jak i krótkookresowe.
Do krótkookresowych można zaliczyć zjawiska pogodowe, przejściowe kryzysy globalne (takie jak pandemia), oraz wahania na giełdzie.
W długim okresie mamy o wiele więcej czynników, czyli polityka klimatyczna Unii, konieczność importu ze względu na małe zasoby państw członkowskich UE i mniejszy potencjał surowcowy oraz odejście od fotowoltaiki i atomu.
W krótkim okresie
Ceny gazu są dosyć wrażliwe na czynniki krótkookresowe. Można by ich wymieniać bez liku. Jednak chciałbym się skupić na tych, które najbardziej zaszkodziły cenom tego paliwa w ostatnim pięcioleciu.
Na pierwszy ogień będzie przykład zjawiska pogodowego, potem przyjrzę się skutkom pandemii, następnie określę, co się dzieje z cenami gazu na giełdzie.
La Niña
W odróżnieniu od El Niño, La Niña przynosi krótkoterminowe, znaczne ochłodzenie na danym terytorium. Na przełomie 2024/2025 przewiduje się, że:
“There is a 60% chance of La Niña conditions emerging towards the end of this year, according to a new Update from the World Meteorological Organization (WMO).”
Źródło: https://wmo.int/news/media-centre/wmo-update-predicts-60-chance-of-la-nina
W przypadku tego zjawiska nie trzeba tłumaczyć, że zwiększa ono zużycie energii. Takie prognozy też mają wpływ na kształtowanie się opłaty za gaz.
Pandemia
Podobnie, jak w przypadku energii elektrycznej, łańcuchy dostaw gazu znacznie ucierpiały przez pandemię. W ostatnim pięcioleciu, mimo spadku zużycia w samej pandemii, można odczuć również bolesne skutki np. przerwanych szlaków wodnych dla gazu.
Choć w pierwszych miesiącach tego globalnego kryzysu zdrowia zużycie spadło w niektórych krajach europejskich o 20%, nastąpił pat na rynkach. Jeszcze wtedy czynny gazociąg Nord Stream ciągnął gaz z Rosji, ale nie dało się go sprzedać, również ze względu na obniżkę zużycia przemysłu azjatyckiego. Więcej na ten temat warto przeczytać tutaj.
Dzisiaj wiesz już, że cena gazu niedługo potem poszybowała, kiedy odmrożono gospodarkę, wybuchła wojna na terytorium Ukrainy i upadły gazociągi Nord Stream.
Ceny gazu na giełdzie
W związku z działaniami wojennymi również na terytorium Rosji, ceny gazu znacznie wzrosły w ostatnim okresie, porównując początek 2024 roku.
W długim okresie
Co wpływa na tak kiepski przesył gazu w Europie? Nie tylko seria niefortunnych zdarzeń od 2019 roku i zmiany klimatyczne (z którymi boryka się cały świat).
Kryzys na rynku energii, zarówno elektrycznej, jak i paliwowej, to efekt wieloletnich zaniedbań, braków surowca na terytorium 27. krajów Unii. Dlatego państwa wspólnoty muszą importować gaz, który staje się coraz droższy. Tylko w tym roku i tylko w Polsce ceny gazu dobijają Azoty Puławy, które od dwóch lat przynoszą horrendalne straty i trzymają się na granicy rentowności.
Mniejszy potencjał surowcowy
W Unii gazu nie ma. To smutna konstatacja, jednak nasze rodzime złoża są na wyczerpaniu. Chciał temu zaradzić nasz zachodni sąsiad — Niemcy — jednak z marnym skutkiem. Uzależnienie całej wspólnoty od rosyjskiego gazu odbiło się czkawką i doprowadziło do konfliktu na terytorium Ukrainy.
Oprócz tego, nie mamy takiego szczęścia jak Stany Zjednoczone. Od czasów rewolucji gazu łupkowego ponad 15 lat temu, nie dość, że USA zapewnia sobie pełne zaopatrzenie w gaz, to jeszcze jest największym eksporterem tego paliwa na świecie.
W Polsce też mieliśmy epizod łupkowy, niestety nikt nie chciał się podjąć odwiertów. Kto wie, może nadal mieszkamy na żyle „złota” (w tym wypadku gazu).
Polityka klimatyczna Unii Europejskiej
System ETS i emisji gazów cieplarnianych również nie zdał egzaminu. Ciągłe zakupy emisji przez przedsiębiorstwa poskutkowały tylko zwiększeniem cen na rynku.
Już w 2024 roku można było zauważyć mocne tąpnięcie w przemyśle europejskim. Brak konkurencyjności rynku surowców paliwowych i elektryczności spowodowało upadek wielu zakładów przemysłowych. Tak, przypadek Azotów nie jest odosobniony, niestety.
Konieczność importu gazu dla przemysłu
Te zakłady, które jeszcze nie upadły, widzą szansę w tańszych surowcach z zagranicy. Oprócz tego nasz rodzimy system nie jest wydolny, więc import to konieczność dla obu rynków — odbiorców indywidualnych i firm.
Podsumowanie
Co możesz zrobić z warunkami cen gazu? Jak widzisz, są to kwestie, które wymykają się spod kontroli przeciętnego Kowalskiego. Jak zapewnić swojej firmie przetrwanie w takich warunkach rynkowych?
Wróć na chwilę do składników rachunku za gaz. Wszystkie te parametry możesz optymalizować!
Chętnie Ci powiem, jak to zrobić.
Wciśnij tylko przycisk poniżej.